Als je een bedrijf start, is de keuze tussen een eenmanszaak en een bv één van de eerste en belangrijkste beslissingen. Dit artikel legt helder en concreet uit wat het verschil is, welke financiële en juridische gevolgen elke rechtsvorm heeft en welke stappen je praktisch kunt nemen om te kiezen of om te wisselen.

Zaveco is dé business-expert die je meteen werkbare stappen geeft: rekenvoorbeelden, checklists en een stap-voor-stap route voor oprichting of omzetting. Direct toepasbaar, zonder vakjargon zonder uitleg.

Belangrijkste verschillen in één oogopslag

  • Aansprakelijkheid: eenmanszaak = privé aansprakelijk; bv = beperkte aansprakelijkheid (beperkt tot het vermogen van de bv).
  • Belastingvorm: eenmanszaak = winst wordt belast in box 1 (inkomstenbelasting + premies); bv = winst eerst vennootschapsbelasting (Vpb), daarna dividend-/salarisheffing.
  • Administratie en kosten: bv = hogere oprichtingskosten (notaris), strengere jaarrekeningseisen en administratieve lasten; eenmanszaak = eenvoudiger en goedkoper.
  • Salaris en inkomsten: bv = je bent vaak DGA met gebruikelijk loon; eenmanszaak = winst is direct jouw inkomen.

Belastingen: concreet vergelijken (stap-voor-stap berekening)

Hoe bereken je of een bv fiscaal voordeliger is? Volg deze stap-voor-stap methode met je eigen cijfers.

  1. Bepaal je verwachte fiscale winst (W) voor het jaar (verwachte omzet minus bedrijfskosten).
  2. Bereken belasting bij eenmanszaak: netto_inkomen_ez = W – inkomensbelasting_en_premies. Gebruik actuele schijven; voor schatting: rond 35–50% effectieve last afhankelijk van hoogte en aftrekposten.
  3. Bereken belasting bij bv in twee stappen: winst_na_vpb = W – (W × Vpb_tarief). Gebruik actuele Vpb-tarieven (voorbeeld: 19% tot €200k). Stel DGA-loon L (gebruikelijk loon); betaal loonheffingen over L en houd netto_loon_over.
  4. Beschikbaar voor dividend = winst_na_vpb – L. Dividend netto = beschikbaar_voor_dividend – dividendbelasting / box 2 heffing (voorbeeldbox2 ~26,9%).
  5. Tel netto_loon_over + netto_dividend = netto_inkomen_bv. Vergelijk netto_inkomen_bv met netto_inkomen_ez.

Voorbeeldberekening (voorbeeldtarieven, controleer actuele tarieven): W = €100.000. Eenmanszaak: stel effectieve belasting 40% → netto ≈ €60.000. BV: Vpb 19% → winst_na_vpb = €81.000. Stel DGA-loon L = €45.000 (gebruikelijk loon): netto_loon ≈ €30.000 (afhankelijk van schijven). Beschikbaar voor dividend = €36.000. Na box 2-heffing (~26,9%) netto_dividend ≈ €26.400. Totaal netto_bv ≈ €56.400. In dit voorbeeld is eenmanszaak voordeliger; wijzig parameters (hogere W, lagere L) en doe opnieuw.

Aansprakelijkheid en risicobeheer: praktische stappen

  1. Inventariseer risico’s: contractuele claims, huur, leningen, personeel. Schrijf ze per kans en impact op een lijst.
  2. Als risico’s hoog zijn (schadeclaims, personeel, veel voorraad of lease), geef voorkeur aan bv wegens beperkte aansprakelijkheid.
  3. Beperk privé-risico bij eenmanszaak: sluit zakelijke verzekeringen (BAV, beroepsaansprakelijkheid, Rechtsbijstand) en werk met goede algemene voorwaarden.
  4. Test je blootstelling: maak een worst-case scenario en vergelijk vermogen dat privé verloren kan gaan bij eenmanszaak versus bv.

Kosten en administratieve lasten: concrete checklist

  • Eenmanszaak: KvK-inschrijving (laag), eenvoudige boekhouding mogelijk, geen jaarrekeningplicht.
  • Bv: notariskosten voor oprichting (€400–€1.500 afhankelijk van notaris en statuten), verplichte jaarlijkse publicatie van jaarrekening (meerkosten boekhouder/RA), mogelijk accountantscontrole.
  • Bereken jaarlijkse additionele kosten bv: administratie + accountant + notariële waar nodig = vaak €2.000–€6.000 extra per jaar afhankelijk van complexiteit.

Wanneer kies je welke rechtsvorm? 5 concrete beslisstappen

  1. Stap 1: Bereken je verwachte winst voor 3 jaar vooruit (conservatief, realistisch, optimistisch).
  2. Stap 2: Doe de belastingvergelijking zoals hierboven met jouw cijfers (maak 2 scenario’s: laag en hoog winstjaar).
  3. Stap 3: Inventariseer risicofactoren (contracten, personeel, investeringen, borgstellingen).
  4. Stap 4: Weeg vaste kosten verschil tegen belastingvoordeel (is belastingvoordeel groter dan extra jaarlijkse kosten van bv?).
  5. Stap 5: Maak een beslissing met tijdshorizon: plan binnen 1–3 jaar om omzet of risico te veranderen? Kies bv bij snelle groei of stevige risico’s; kies EZ bij starters met beperkt risico en lage administratiecapaciteit.

Hoe zet je een eenmanszaak om naar een bv? Stap-voor-stap (praktisch en testbaar)

  1. Voorbereiding: laat een waardebepaling of overzicht maken van activa, contracten en fiscale reserves.
  2. Neem contact op met een notaris: stel statuten op en richt de bv op (besluit, akte van oprichting).
  3. Financiering en aandelen: bepaal aandelenverdeling en kapitaalstorting.
  4. Overdracht activa/liabilities: overdracht via activa- of aandelenoverdracht; let op fiscale consequenties (stakingswinst, overdrachtsbelasting is meestal niet van toepassing, maar check overdrachtsregels).
  5. Fiscale afhandeling: dien eindaangifte voor eenmanszaak in, meld wijziging bij KvK en Belastingdienst (omzetbelasting, loonheffingen, VPB), regel eventuele afrekening ondernemersaftrek en reserveringen.
  6. Operationeel: update contracten, bankrekeningen, verzekeringen, facturering (nieuwe btw- en KvK-gegevens), pas algemene voorwaarden aan.

Concrete rekenvoorbeelden om zelf te testen

Maak een eenvoudige spreadsheet met kolommen: Jaar, Verwachte winst W, Vpb tarief, DGA-loon L, netto_loon, beschikbaar_dividend, netto_dividend, netto_bv, netto_ez. Vul met eigen cijfers en test met W = €30k / €75k / €200k. Vergelijk resultaat en noteer vanaf welk W de bv netto beter scoort.

Praktische tips voor administratie en compliance

  • Tip: Gebruik een boekhoudpakket dat zowel eenmanszaak- als bv-rapportages ondersteunt zodat je vergelijking op dezelfde databasis doet.
  • Tip: Stel een kalender in voor notulen DGA, salarisbetaling en aangiften zodat je geen fiscale deadlines mist.
  • Tip: Reserveer elk kwartaal een percentage van winst in een aparte rekening voor vennootschapsbelasting en dividendafhankelijkheden.

Checklist voor de snelle praktijkbeslissing

  1. Heb je verwachtte winst > €50.000 per jaar in de middellange termijn? Zo ja, maak een fiscale vergelijking.
  2. Heb je personeel, veel voorraad of contractuele risico’s? Zo ja, sterke voorkeur voor bv.
  3. Kun je de extra vaste kosten van een bv dragen (notaris, accountant)? Zo ja, laat een omzettingsplan maken.
  4. Is privé-aansprakelijkheid een showstopper? Zo ja, bv overwegen per direct.

Praktische tip/check die je direct toepast: open je cijfers in een spreadsheet en voer precies de stappen uit in de sectie “Belastingen: concreet vergelijken” met jouw actuele winstverwachting en actuele tarieven; als de bv bij jouw scenario meer netto oplevert en je risico’s/extra kosten zijn acceptabel, plan dan direct een notariële intake en maak een actieplan met Zaveco om de omzetting te begeleiden. Bezoek zaveco.nl voor een checklist die je direct kunt downloaden en invullen.